TGĐ FiinRatings: Giải pháp tài chính dựa trên sự khác biệt về chất lượng tín dụng là chìa khóa cho nút thắt tín dụng bất động sản

Đây là thông điệp chính từ bài phát biểu của ông Nguyễn Quang Thuân, Tổng Giám đốc FiinRatings tại Hội thảo thường niên dành cho nhà đầu tư của CTCP Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (“HSC”) tổ chức vào ngày 14-16/6/2023. Tại sự kiện, ông Thuân đã tham gia bàn tròn thảo luận về các rủi ro liên quan đến thị trường bất động sản và trình bày với tư cách là diễn giả về thị trường trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam.

Đầu tiên, tại phiên thảo luận về thị trường bất động sản, ông Thuân đã chia sẻ về các yếu tố và điều kiện để thị trường BĐS có thể phục hồi trong bối cảnh thách thức về yếu tố vĩ mô, tín dụng ngân hàng tăng trưởng thấp từ đầu năm và những sự kiện về trái phiếu doanh nghiệp.

Chính sách giãn hoãn nợ (đối với tín dụng ngân hàng theo Thông tư 02 và tái cơ cấu trái phiếu doanh nghiệp theo Nghị định 08) có ý nghĩa quan trọng trong việc giảm bớt áp lực nợ đến hạn cho các tổ chức phát hành trái phiếu. Tuy nhiên về bản chất, chất lượng tín dụng của doanh nghiệp không thay đổi.

Theo ông Thuân, để khơi thông dòng vốn cho các nhà phát triển bất động sản, các hỗ trợ về mặt pháp lý và đẩy nhanh quy trình cấp phép dự án là yếu tố quan trọng nhất giúp các nhà phát triển dự án bất động sản có thể vay vốn trở lại. Trong thực tế, các vấn đề pháp lý hiện đang là điểm nghẽn không chỉ đối với khả năng vay vốn ngân hàng mà còn đối với việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp và M&A dự án, tạo cơ hội “hạ cánh mềm” cho nhiều nhà phát triển bất động sản.

Sau đó, trong phiên chia sẻ về “Thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam: tình hình chậm trả, ảnh hưởng chéo và triển vọng tín dụng”, ông Thuân đã chia sẻ những số liệu cập nhật nhất về thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Theo đó, tỷ lệ chậm trả dự kiến còn tăng do những thách thức về vĩ mô và tình hình tài chính của các nhà phát triển bất động sản.

(Biểu đồ 1: Tỉ lệ chậm trả trái phiếu theo ngành – số liệu cập nhật ngày 04/05/2023)

Với các giả định cơ sở trong kịch bản kiểm tra sức chịu đựng được thực hiện bởi FiinRatings, tình hình chậm trả trái phiếu có thể khiến tỷ lệ nợ xấu của hệ thống ngân hàng thay đổi 1,4% trong vòng 12 tháng. Tuy nhiên, để đánh giá tác động thực tế đối với ngành ngân hàng cần theo dõi những biến số về vĩ mô, các biện pháp hỗ trợ chính sách, đặc biệt là thủ tục pháp lý cho dự án bất động sản. Rủi ro hệ thống đối với ngành ngân hàng được đánh giá ở mức thấp, nhưng sự suy giảm về chất lượng tài sản đã được dự báo trước. Bên cạnh đó, tuy lượng trái phiếu rủi ro chỉ chiếm một tỷ lệ tương đối khiêm tốn trong tổng danh mục cho vay, nhưng rủi ro tiềm ẩn với ngành ngân hàng vẫn còn tồn tại đến từ thách thức trong lĩnh vực phát triển bất động sản và các lĩnh vực khác.

Ông Thuân cũng chia sẻ triển vọng tín dụng đối với một số lĩnh vực chính là bất động sản dân cư, bất động sản khu công nghiệp, năng lượng, ngân hàng và dịch vụ chứng khoán. Nhìn chung, thị trường vẫn giữ quan điểm tương đối thận trọng đối với chất lượng tín dụng của các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bất động sản. Tuy nhiên, ông Thuân nhấn mạnh, kể cả trong điều kiện không thuận lợi, nhà đầu tư tổ chức vẫn có thể phân biệt được những công ty có sức khỏe tín dụng tốt dựa trên bộ tiêu chí đánh giá rõ ràng, từ đó đạt được lợi nhuận đầu tư tối ưu, đồng thời vẫn cân bằng được tiêu chí quản trị rủi ro.

(Biểu đồ 2: Phân phối đánh giá tín dụng sơ bộ tổ chức phát hành của các nhà phát triển bất động sản công nghiệp. Đây là kết quả đánh giá sơ bộ được FiinRatings thực hiện dựa trên thông tin đại chúng)

Để lượng hóa sự khác biệt về chất lượng tín dụng giữa các doanh nghiệp trong cùng một ngành, FiinRatings đề xuất việc sử dụng kết quả xếp hạng tín nhiệm để xác định lãi suất huy động cho trái phiếu phát hành trên thị trường. Đây cũng là mong mỏi của nhiều nhà đầu tư, các quỹ trái phiếu và tổ chức lớn trong việc chung tay xây dựng một cơ sở dữ liệu ghi nhận giao dịch trái phiếu một cách đầy đủ và rõ ràng. Từ đó, tiến tới phát triển nguồn thông tin cơ sở hỗ trợ việc ra quyết định đầu tư, như việc xây dựng đường cong lợi suất có tính quy chuẩn. Về điểm này, ông Thuân cho biết, với nỗ lực của mình, FiinRatings hy vọng sẽ trở thành cầu nối giữa các thành viên thị trường, chung tay cho sự phát triển của kênh dẫn vốn quan trọng này.

Kết lại phần trình bày của mình, ông Thuân đã giới thiệu về khung xếp hạng tín nhiệm của FiinRatings và bộ tiêu chí xếp hạng tổ chức phát hành. Ông Thuận cũng chia sẻ những thách thức đối với nhà đầu tư khi đánh giá mức độ tín nhiệm doanh nghiệp chỉ dựa trên thông tin công khai.

Là đơn vị xếp hạng tín nhiệm nội địa thứ 2 được Bộ Tài chính cấp phép và là đơn vị đầu tiên thực hiện XHTN đại chúng tại Việt Nam, FiinRatings cam kết tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp, tổ chức trên thị trường vốn ra quyêt định một cách hiệu quả nhất.

Quý vị quan tâm có thể tải tài liệu hội thảo tại đây (chỉ có bản Tiếng Anh):

1. The Story of Default, Spillover Effects and Credit Outlook

2. “Funding for Real estate sector” (Excerpt)